Stad

Bloemfontein is een Zuid-Afrikaanse stad in de gemeente Mangaung, provincie Vrijstaat, met ongeveer 350.000 inwoners. Het is de hoofdstad van de Vrijstaat en een van de drie officiële hoofdsteden van Zuid-Afrika. Als gerechtelijke hoofdstad huisvest het onder meer het Hooggerechtshof.

De naam
Volgens de oudste bronnen over de stad is de naam afgeleid van een bron (fontein) die bij het erf van een Griekwaboer met de (bij)naam Jan Bloem ontsprong. Er woonden al Voortrekkers in het gebied, toen de Britse majoor Henry Douglas Warden in 1846 de stad officieel stichtte. De Britten legden de naam Bloemfontein uit als een verwijzing naar de bloemenrijkdom die men op deze plaats aantrof, in het verder vrij kale en woestijnachtige landschap. Nog steeds is de bijnaam van Bloemfontein “Stad van die Rose” omdat er in de buurt in de lente een bloempracht ontstaat van rozen. In deze betekenis is de naam overigens een duidelijke erfenis van het Nederlands, want het Afrikaanse woord voor bloem is blom en de Afrikaanse naam zou derhalve Blommefontein zijn. Het Afrikaans werd echter pas in 1925 een officiële taal in Zuid-Afrika. Daardoor hebben heel wat plaatsen (Bloemfontein, Vereeniging, Zeerust, Stellenbosch) en gebieden een Nederlandse naam.

In het Zuid-Sotho heet de stad ook Mangaung, wat ‘thuishaven van jachtluipaarden’ betekent. Dit is tevens de naam van de grotere agglomeratiegemeente waartoe Bloemfontein behoort.

Bevolking
Bij de volkstelling van 2001 had de stad ongeveer 350.000 inwoners. Daarvan bestond bijna een derde uit blanken en kleurlingen en ruim twee derde uit zwarten.

De blanken wonen in het centrum, het noorden, westen en zuidwesten van de stad en spreken bijna allemaal Afrikaans; er zijn zeer weinig Engelstaligen. Afrikaans is daardoor de belangrijkste voertaal. De zwarte bevolking woont in het oosten, zuidoosten en deels ook in het westen en spreekt overwegend Zuid-Sotho en Tswana.

Geschiedenis
Bloemfontein werd gesticht door Voortrekkers, Afrikaner kolonisten die het niet eens waren met het toenmalige bestuur van de Kaapkolonie. In de Grote Trek verhuisden kolonisten naar deze streken. In 1850 werd Bloemfontein voor het eerst genoemd als woonplaats, acht jaar na de oprichting van Transoranje en vier jaar voor de erkenning van de onafhankelijke Boerenstaat Oranje Vrijstaat door de Britten. In 1899 werd op het station de Bloemfonteinconferentie tussen Paul Kruger voor de Zuid-Afrikaansche Republiek en Alfred Milner voor Groot-Brittannië gehouden. Na de mislukking hiervan brak de Tweede Vrijheidsoorlog uit. Op 13 maart 1900 werd Bloemfontein ingenomen door de Britse troepen. Vanaf 1910 is Bloemfontein samen met Pretoria en Kaapstad de hoofdstad van de Unie van Zuid-Afrika.

Cultuur en media
Er zijn verschillende musea zoals het Oorlogsmuseum, het Nationale museum en het Nationale Afrikaanse Letterkundige Museum. Het Sand du Plessistheater is een van de beste theaters van het Zuidelijk Halfrond en heeft een capaciteit van 1000.

De enige krant van Bloemfontein is het Afrikaanstalige Volksblad, een van de oudste kranten van Zuid-Afrika. Daarnaast zijn er drie radiostations: de tweetalige zenders OFM (algemeen) en Kovsie FM (Universiteit van de Vrijstaat), en de Afrikaanse gemeenschapszender Radio Rosestad.